Α. ΛΕΞΙΚΑ – ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ
1 ΛΕΞΙΚΑ
- α. «Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής» Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη.
- β. «Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας» Γ. Μπαμπινιώτη, 1998, Β ́ Έκδοση, επανέκδοση 2005 (μόνον οι τύποι με έντονα τυπογραφικά στοιχεία).
- γ. «Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας» Γ. Μπαμπινιώτη, 2012, Δ’ Έκδοση, όλα τα επιπλέον λήμματα (μόνον οι τύποι με έντονα τυπογραφικά στοιχεία).
- δ. «2γράμματες και 3γράμματες λέξεις Νέων Ελληνικών», Όμιλος Σκραμπλ Καστοριάς, 2006, και οι παράγωγοι τύποι από την κλίση τους
- ε. «Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας» Ακαδημία Αθηνών, Α ́ Έκδοση, 2014.
- στ. «Λεξικό για το Σχολείο & το Γραφείο» Γ. Μπαμπινιώτη, Γ ́ Έκδοση, 2012.
2 ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ
- α. Για θέματα γραμματικής της δημοτικής η «Νεοελληνική Γραμματική της Δημοτικής», Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη (2002)
- β. Για θέματα γραμματικής της δημοτικής η «Νεοελληνική Γραμματική της Δημοτικής», Ιδρύματος Μ. Τριανταφυλλίδη (1996)
- γ. Η «Σύγχρονη Σχολική Γραμματική για όλους» Γ. Μπαμπινιώτη, 2017.
- δ. Η σχολική «Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής» του Μιχ. Οικονόμου (αποκλειστικά για αρχαιόκλιτα λήμματα και μόνον εάν για την κλίση τέτοιων λημμάτων δεν βοηθά η νεοελληνική γραμματική).
Σημ. Για να γίνει αποδεκτή λέξη, θα πρέπει να υποστηρίζεται τουλάχιστον από ένα από ταπαραπάνω βοηθήματα. Άλλως, δεν είναι αποδεκτή
Β. ΥΛΙΚΟ
Χρονόμετρα: Τα χρονόμετρα υποχρεωτικά θα πρέπει να μετρούν προς τα άνω ή κάτω. Είναι υποχρεωτικό να δείχνουν, τουλάχιστον τα τελευταία 5 λεπτά αλλά και τον επιπλέον χρόνο, σε δευτερόλεπτα. Αυτά, μπορεί να είναι:
- α. ψηφιακά διπλά σκακιού.
- β. ψηφιακά απλά, οπότε χρησιμοποιούνται δύο ανά αγώνα, ένα για κάθε παίκτη.
Αναλόγια: Τα αναλόγια κατά τη διάρκεια του αγώνα θα πρέπει να αφήνουν ελεύθερη οπτική επαφή στο πάνω μέρος τους για να είναι δυνατή η καταμέτρηση των γραμμάτων από τον αντίπαλο.
Γράμματα: Τα πλακίδια να είναι ομοιόμορφα άφθαρτα και χωρίς σημάδια στο πίσω ή εμπρός μέρος.
Σακούλι: Το σακούλι παραμένει σε όλη τη διάρκεια του αγώνα επάνω στο τραπέζι και έναντι του χρονομέτρου και βρίσκεται πάντοτε σε θέση, ακόμη και κατά το τράβηγμα, που να μην επιτρέπει στους παίκτες να δουν μέσα σε αυτό.
- α. χαρτόνι κάλυψης των γραμμάτων κατά τη συζήτηση ενστάσεων («κουκούλα»)
- β. φύλλο βαθμολογίας με πίνακα κατανομής των γραμμάτων για να παρακολουθεί, κατά βούληση, τα γράμματα που παίχθηκαν και υπολείπονται.
- γ. φύλλα καταγραφής των υπό ένσταση λέξεων.
Κινητά τηλέφωνα: Τα κινητά τηλέφωνα θα πρέπει να είναι απενεργοποιημένα. Αν όμως ο παίκτης ζητήσει τη χρήση του από τον έφορο, αυτό επιτρέπεται μόνο με απομάκρυνση του παίκτη από το τραπέζι και δίχως να σταματά το χρονόμετρο.
Γ. ΕΝΑΡΞΗ ΑΓΩΝΑ
α. Προτεραιότητα
Τα γράμματα επιστρέφονται στο σακούλι.
Εάν η κλήρωση έχει διεξαχθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή (με το ελβετικό σύστημα κληρώσεων), τότε την προτεραιότητα την προκαθορίζει εναλλάξ το ίδιο το ελβετικό πρόγραμμα.
β. Καθυστέρηση, αναβολές αγώνων
Σε τουρνουά που υπάρχουν προκαθορισμένοι γύροι αγώνων και περιορισμός χρόνου διεξαγωγής των ισχύουν τα εξής:. Εάν ο παίκτης καθυστερήσει, ο αντίπαλος δύναται να απαιτήσει την έναρξη της χρονομέτρησής του καθυστερημένου, εν απουσία του, μόλις η καθυστέρηση φθάσει τα 20 λεπτά. Όταν ο παίκτης εμφανισθεί σταματά ο ίδιος το χρονόμετρό του για να αρχίσει ο αγώνας κατά τα γνωστά. Αγώνας στον οποίο άρχισε η χρονομέτρηση καθυστερημένου αντιπάλου και πέρασαν 20 λεπτά, κατακυρώνεται στον παρόντα παίκτη με 150-0.
γ. Έφορος
Δ. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΑΓΩΝΑ
α. Υποχρεώσεις εφόρου
- i) Αποφασίζει για το αν μια λέξη είναι αποδεκτή ή όχι μετά από ένσταση που διενεργήθηκε, αφού συμβουλευτεί τους κανονισμούς, τα βοηθήματα και οποιονδήποτε παρευρισκόμενο κρίνει ο ίδιος. Εξηγεί (εάν του ζητηθεί) τον λόγο αποδοχής ή μη της ένστασης. Προσοχή! Ο έφορος δεν θα πρέπει να αναφέρει στοιχεία σχετικά με τη λέξη στην οποία έγινε ένσταση, τα οποία είναι πιθανό να βοηθήσουν τους παίκτες στην εξεύρεση άλλου τύπου της λέξης, παραπλήσιας μορφολογικά λέξης, στην επέκτασή της με γράμμα, κλπ. Εάν το κάνει, ο παίκτης που θίγεται μπορεί να απαιτήσει ακύρωση της κίνησης του αντιπάλου που εκμεταλλεύθηκε την πληροφορία.
- ii) Φροντίζει για την ομαλή διεξαγωγή όλων των αγώνων υπηρεσίας του και επιλύει τυχόν αγωνιστικά προβλήματα
- iii) Συλλέγει τα υπογεγραμμένα φύλλα βαθμολογίας.
β. Διαδικασία ενός γύρου
- i) Ο παίκτης παίζει και δηλώνει ότι τελείωσε την κίνησή του >> σταματά (νεκρώνει) ο ίδιος τον χρόνο >> μετριέται το σκορ >> καταγράφεται και από τους δύο παίκτες>> παίρνει γράμματα >> αρχίζει τον χρόνο του άλλου παίκτη. Δεν επιτρέπεται στον παίκτη να αρχίσει να τοποθετεί λέξη στο ταμπλό πριν ολοκληρωθεί το τράβηγμα γραμμάτων από τον έτερο παίκτη και πριν αυτός εξακριβώσει ότι ο έτερος παίκτης έχει τουλάχιστον 7 γράμματα στο αναλόγιό του ή
- ii) Ο παίκτης αφήνει τη σειρά του να περάσει λέγοντας «πάσο» >> σταματά τον δικό του και αρχίζει τον χρόνο του άλλου παίκτη ή
- iii) Ο παίκτης δηλώνει ότι θ’ αλλάξει γράμματα >> αφήνει μπροστά του ανάποδα τα γράμματα προς αλλαγή >> σταματά τον χρόνο του >> καταγράφεται το μηδενικό σκορ του >> παίρνει γράμματα >> επιστρέφει τα προς αλλαγή στο σακούλι >> αρχίζει τον χρόνο του άλλου παίκτη.
Ο παίκτης μπορεί να αλλάξει τόσα γράμματα ώστε τα τελευταία επτά εναπομείναντα στο σακούλι να μένουν άθικτα. Δηλαδή εάν υπάρχουν 10 γράμματα μπορεί να αλλάξει έως 3, αν είναι 13 έως 6 κ.ο.κ. Εάν παρ’ όλα αυτά, ο παίκτης αλλάξει Χ γράμματα παίρνοντας έστω και ένα από τα τελευταία επτά ισχύει η εξής ποινή: Ο αντίπαλος αποκαλύπτει Χ γράμματα του παίκτη με τυχαία επιλογή συν όλα όσα είναι στο σακούλι και επιλέγει ποια θα αφήσει στον παίκτη και ποια θα επιστρέψει στο σακούλι.
Ο παίκτης δηλώνει ότι ολοκλήρωσε την κίνησή του ανακοινώνοντας αμετάκλητα: «αυτό», «έπαιξα», «εντάξει» κ.ο.κ. Tότε, σταματά τον χρόνο.
Μόλις παιχθεί λευκό πλακίδιο (μπαλαντέρ) δηλώνεται άμεσα, πριν σταματήσει ο χρόνος του παίκτη και καταγράφεται και από τους δύο παίκτες στο αντίστοιχο πεδίο του φύλλου αγώνα.
Είναι ευθύνη του αντιπάλου να ελέγχει αν το μπαλαντέρ είναι στην πραγματικότητα γράμμα γυρισμένο ανάποδα. Εάν είναι, ο παίκτης που το έπαιξε χάνει τη σειρά του. Εάν είναι και δεν ελεγχθεί έως την καταγραφή του σκορ, παραμένει ως έχει και το παιχνίδι συνεχίζεται.
Επιτρέπεται η αλλαγή θέσης και η αναίρεση των γραμμάτων από το ταμπλώ κατά τη διάρκεια της κίνησης του παίκτη, καθ’ όσον ο χρόνος του μετράει. Δεν επιτρέπεται καμία αλλαγή στην κίνηση, αφού νεκρωθεί ο χρόνος.
γ. Τράβηγμα γραμμάτων
ξαναβάλει το χέρι του στο σακούλι να δείχνει το εσωτερικό της παλάμης του στο συμπαίκτη του.
δ. Χρόνος
- i) Ο χρόνος για τις προσπάθειες κάθε παίκτη ορίζεται σε τριάντα (30) λεπτά συνολικά. Ο χρόνος συζήτησης των ενστάσεων και καταγραφής του σκορ είναι νεκρός. Εάν παίκτης υπερβεί τα 30 λεπτά, του επιβάλλεται ποινή 10 πόντων για κάθε 1 λεπτό επιπλέον χρόνου με την εξής έννοια: αν ο επιπλέον χρόνος είναι μέχρι 60 sec, η ποινή είναι 10 πόντοι, αν είναι από 61-120 sec, ποινή 20 πόντοι, κ.ο.κ. Η ποινή αφαιρείται από το συνολικό σκορ του παίκτη, δίχως να προστίθεται στον αντίπαλο.
- ii) Κανείς άλλος εκτός των παικτών δεν δικαιούται να επεμβαίνει στην χρονομέτρηση, ούτε να σχολιάζει για χρόνο που δεν ξεκίνησε, κλπ. Είναι αποκλειστική ευθύνη των παικτών να χειρίζονται το χρονόμετρο, αποκλειστική ευθύνη του αντιπάλου να ξεκινά το χρονόμετρο του παίκτη και αποκλειστική ευθύνη του παίκτη να σταματά τον χρόνο μετά την κίνησή του.
- Iii) Δεν προβλέπεται νεκρός χρόνος ούτε για το γύρισμα του ταμπλώ, ούτε για το σβήσιμο (παρακολούθηση) των γραμμάτων που παίζονται.
ε. Ενστάσεις
Οι λέξεις για τις οποίες γίνεται ένσταση καταγράφονται από τον ενιστάμενο στο ειδικό φύλλο ενστάσεων και αμέσως μετά το ελέγχει και ο παίκτης που τοποθέτησε την αμφισβητούμενη λέξη. Όταν έρχεται ο έφορος να παραλάβει το εν λόγω φύλλο, επαληθεύει με μια ματιά ότι πράγματι η λέξη που έχει γραφεί στο χαρτί είναι όντως η ίδια με αυτήν που μόλις πριν λίγο έχει τοποθετηθεί επάνω στο ταμπλό. Παρόλ’ αυτά, ειδικά και μόνο για την περίπτωση που γίνει αντιληπτό πριν από την καταμέτρηση των πόντων και συναποδοχή του σκορ ότι στο φύλλο ενστάσεων είχε γραφεί λέξη διαφορετική από αυτήν που τοποθετήθηκε στο ταμπλό, τότε γίνεται επανάληψη της έρευνας της λέξης. Προς αποφυγή τέτοιων περιπτώσεων συνιστάται η επίδειξη του φύλλου ενστάσεων στο συμπαίκτη πριν από την παράδοσή του στον έφορο. Από τη στιγμή που παραδίδεται το φύλλο ένστασης στον έφορο, ο παίκτης που υποβάλλει την ένσταση δεν έχει δικαίωμα να την ανακαλέσει, ούτε να την τροποποιήσει, ούτε να προσθέσει ή να αφαιρέσει λέξη.
Με μία ένσταση ο ενιστάμενος δύναται να αμφισβητήσει μία ή και περισσότερες λέξεις, όσον αφορά την ορθογραφία τους. Ο έφορος συμβουλεύεται τα λεξικά και σημειώνει δίπλα σε κάθε αμφισβητούμενη λέξη «λέξη αποδεκτή» ή «λέξη μη αποδεκτή» και το επιστρέφει. Εάν έστω και μία από τις αμφισβητούμενες λέξεις κριθεί από την εφορία μη αποδεκτή, ο παίκτης που τοποθέτησε τις λέξεις παίρνει πίσω τα γράμματά του, χάνει τη σειρά του και παίζει ο αντίπαλός του. Εάν όμως όλες οι αμφισβητούμενες λέξεις κριθούν αποδεκτές, τότε η κίνηση θεωρείται έγκυρη και η ένσταση άκυρη.
Ο χρόνος είναι νεκρός, οι παίκτες καλύπτουν το ταμπλό με τα δύο φύλλα αγώνα αναποδογυρισμένα (να μην φαίνονται τα γράμματα) και τοποθετούν το ειδικό κάλυμμα στα γράμματά τους για το διάστημα που συζητείται η ένσταση.
Αρμόδιος για την έκβαση των ενστάσεων είναι μόνον ο έφορος, ο οποίος αποφαίνεται πάντα και κατ’ αποκλειστικότητα. Ο έφορος θα πρέπει να συμβουλεύεται και το βοήθημα «Κρυμμένες Λέξεις». Ο παίκτης διατηρεί το δικαίωμά του να παραπέμψει τον έφορο σε συγκεκριμένο σημείο των λεξικών σε περίπτωση που η αμφισβητούμενη λέξη δεν βρίσκεται στο εν λόγω αρχείο. Ο έφορος διατηρεί το δικαίωμα να αποδεχθεί λέξη που δεν ευρίσκεται αυτούσια στα λεξικά και βοηθήματα του τουρνουά, επικαλούμενος την γραμματική, τεκμηριώνοντας την απόφασή του, όχι όμως να καταστρατηγήσει τους παρόντες κανονισμούς και τους όρους αποδοχής λέξεων. Ο έφορος έχει υποχρέωση να εξηγήσει (εάν του ζητηθεί) στους παίκτες τον λόγο αποδοχής ή μη της ένστασης.
Σε περίπτωση συνεχόμενων άκυρων (μη αποδεκτών) ενστάσεων από κάποιον παίκτη προβλέπεται ποινή υπό την εξής έννοια: Κάθε παίκτης έχει το δικαίωμα να κάνει μέχρι 3 άκυρες (μη αποδεκτές) ενστάσεις ανά λέξη και ανά αγώνα χωρίς ποινή. Από την τέταρτη άκυρη ένσταση ανά λέξη και μετά, του επιβάλλεται ποινή 10 πόντων, οι οποίοι του αφαιρούνται άμεσα, χωρίς όμως να προστίθενται στο σκορ του αντιπάλου.
Όλες οι αμφισβητούμενες λέξεις που κρίθηκαν αποδεκτές επιδέχονται ποινή ενστάσεων.
Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο, μια ένσταση γίνει αποδεκτή λανθασμένα, και μια ή περισσότερες λέξεις κριθούν μη αποδεκτές εσφαλμένα, μόνο την ίδια μέρα και μετά το τέλος του αγώνα, έπειτα από απαίτηση του παίκτη και με την συμφωνία του εφόρου, προστίθενται στην διαφορά σκορ (άνοιγμα) που έχει ο παίκτης στη βαθμολογία του τουρνουά οι βαθμοί που «έχασε» από την κίνηση συν 30 ακόμη βαθμοί. Αυτό δεν επηρεάζει την έκβαση του συγκεκριμένου αγώνα, δηλ. δεν μεταβάλλει το αποτέλεσμα και τη διαφορά πόντων. Το αυτό ισχύει και για το αντίστροφο, δηλαδή όταν λέξη γίνει αποδεκτή εσφαλμένα, αφαιρούνται από τον παίκτη οι βαθμοί που πήρε συν 30 βαθμοί, δίχως να μεταβάλλεται το φύλλο βαθμολογίας.
στ. Πλεονάζοντα ή ελλιπή γράμματα στο αναλόγιο
ζ. Ελλιπή γράμματα στο σακούλι
η. Απομάκρυνση από το τραπέζι
Ε. ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
α. Έλεγχος σκορ
β. Χρόνος
γ. Αυτοδίκαιη λήξη
δ. Μέτρημα γραμμάτων
ΣΤ. ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ
Όλα τα επίσημα τουρνουά διεξάγονται με αγώνες δύο αντιπάλων.
Η βαθμολόγηση στο τουρνουά γίνεται με τον αριθμό νικών, ισοπαλιών και ηττών. Έτσι: Νίκη → 1 βαθμός, Ισοπαλία → ½ βαθμός, Ήττα → 0 βαθμοί. Στην κατάταξη, επί ισοβαθμίας μετρούν οι βαθμοί bucholz κάθε παίκτη (επίδοση των αντιπάλων του στο τουρνουά) και σε περίπτωση πάλι ισοβαθμίας η διαφορά πόντων (άνοιγμα) στο σύνολο των παιχνιδιών. Σε περίπτωση και πάλι ισοβαθμίας, μετρούν οι συνολικοί πόντοι που πέτυχε κάθε παίκτης. Ειδικά βραβεία δύναται να απονέμονται σε παίκτες για άλλες επιδόσεις, όπως ο αριθμός σκραμπλ, max σκορ κ.α. Το σύστημα της κάθε διοργάνωσης μπορεί να διαφέρει και να ρυθμίζεται ανάλογα με το πλήθος των συμμετοχών και τον διαθέσιμο χρόνο.
Κατ’ εξαίρεση, στην περίπτωση που πρόκειται για πρωτάθλημα στο οποίο όλοι οι παίκτες (ενός ομίλου ή όλων) παίζουν με όλους – μια τουλάχιστον φορά – τα κατά σειρά κριτήρια κατάταξης επί ισοβαθμίας συνιστάται να είναι:
- i) η βαθμολογία στους μεταξύ των ισοβαθμούντων αγώνες
- ii) η συνολική στο πρωτάθλημα διαφορά πόντων
Ζ. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ – ΠΟΙΝΕΣ
Οι αγώνες θα πρέπει να γίνονται αθλητικό πνεύμα δικαίου. Υπάρχουν όμως τρόποι συμπεριφοράς που θεωρούνται άπρεποι και ενίοτε αντιαθλητικοί για την εξέλιξη των αγώνων.
Συνιστάται αποφυγή τους και επίσης άμεση ενημέρωση του εκάστοτε εφόρου. Τέτοιοι τρόποι είναι:
- α. Να σχολιάζει κανείς την ίδια του την κίνηση πριν ακόμη αφεθεί ο αντίπαλος να αποφασίσει αν θα κάνει ένσταση.
- β. Να παραπονιέται επανειλημμένα μεγαλοφώνως για την τύχη του.
- γ. Να «διορθώνει» τον αντίπαλο λέγοντας π.χ. «εκεί έπαιρνες περισσότερους πόντους».
- δ. Να φλυαρεί
- ε. Να ενοχλεί κατά την παρακολούθηση παιχνιδιού, σχολιάζοντας.
- στ. Να θορυβεί κατά τη διάρκεια ένστασης
- ζ. Να εκφέρει γνώμη επί λέξεων δίχως να του ζητηθεί από τον έφορο
επηρεάζει ουσιωδώς τον αγώνα και η ομαλή εξέλιξή του είναι αδύνατη, ο παρών έφορος μπορεί να αναβάλει ή να διακόψει τον αγώνα.
24/02/2022